BERKELLAND – Arend Heideman stuurde ons vandaag een artikel waarin hij 40 jaar terug in de tijd gaat. Heideman ging op ondag 27 december 1981 met een heel gezelschap richting Polen waar op dat moment de noodtoestand was afgekondigd. Heideman staat er om bekend dat hij veel fotomateriaal bewaard. Hierdoor geeft zijn terugblik een levendig beeld.
Hulptransport
Precies veertig jaar geleden (27 december, toen op een zondag) ben ik met een Achterhoeks hulptransport vanuit Lichtenvoorde naar Polen gereisd. In dit land was net de noodtoestand afgekondigd en het lag bedekt met een dikke laag sneeuw. Het verslag dat ik heb gemaakt van deze expeditie kon ik niet terugvinden, maar beelden bewaar ik er nog wel (op één ervan herken ik Henk Koens uit Neede en de latere CDA-fractievoorzitter Theo Franck uit Borculo). Mijn deelname was vooral geïnspireerd door de tocht die ik een paar maanden eerder met Martin van Bree per lelijke eend maakte naar Moskou. Polen, dat kolkte in de zomer van het verzet van Solidarność en drang naar vrijheid, veroverde op de doortocht in die warme zomer onze harten.
Gastvrij
Veel details van de winterse terugkeer ben ik vergeten, maar niet hoe gastvrij Polen toen in de winter was. Onze goederen leverde wij af in het bedevaartsoord Częstochowa, een stad in de Poolse provincie Silezië. We schrokken vreselijk toen we daar midden in de nacht van de verkeerde kant een eenrichtingsweg inreden en ons een militair voertuig tegemoet kwam. De militairen, die direct uit hun auto sprongen, vroegen niet naar onze papieren, maar gebaarden slechts hoe we weer op het goede spoor konden komen. Politie in de DDR treiterde ons op de terugweg bij een wegrestaurant met een bekeuring (te betalen in West-Duitse marken) voor het niet tussen de door sneeuw onzichtbare, witte strepen parkeren van busjes. Over de omvang van het transport las ik via de krantensite Delpher nog berichten terug uit Trouw en Het Parool.