BERKELLAND – Regelmatig klimt Stefanie Kruizinga in de pen om maatschappelijke kwesties bespreekbaar te maken. Deze keer neemt ze u mee in haar worsteling betreft het uiterst gevoelige onderwerp vluchtelingen.
Rechtse gedachten
Ik lees het zoveelste bericht over de vluchtelingen. Opnieuw is er een migrantenboot gezonken. Op de foto bij het bericht zie je de lichamen drijven. Verschrikkelijk! Een paar dagen later lees ik de berichten over de statushouders in Utrecht die hun werk opzeggen nadat ze een huis toegewezen hebben gekregen. Belangrijk detail; ze krijgen ook een uitkering ondanks het feit dat ze zelf ontslag hebben genomen. Hoe is dit in godsnaam mogelijk!? Door onder andere dit soort berichten merk ik dat ook ik steeds vaker stevig rechtse gedachten krijg. En ik schrik hiervan.
Persoonlijke verhalen
Via via kom ik in contact met een medewerker in een noodopvang. We spreken af in haar lichte en gezellige woonkamer. We nemen elkaar vluchtig op. Ik besluit haar eerlijk te vertellen over mijn soms rechtse gedachten en leg haar uit waardoor die ontstaan. Ze knikt begrijpend. ‘Er zijn overal slechte mensen Stefanie, dus ook onder de vluchtelingen. De politiek zou dingen anders moeten aanpakken en de mensen die misbruik maken van jullie systeem direct weg moeten sturen.’ Ze is zelf ook ooit als politiek vluchteling binnengekomen. ‘Kan je mij iets meer vertellen over de verhalen van de mensen die in jouw noodopvang zitten?’ Vraag ik haar. Ze knikt en begint te vertellen over een vrouw van 30 jaar die hier via mensensmokkelaars naar toe is gekomen. De vrachtwagen was volgepropt met mensen waarvan er onderweg vele zijn overleden door een gebrek aan zuurstof. De vrouw kreeg stokslagen toen ze een stervende man een klein beetje water wilde geven. Ze heeft nog elke nacht nachtmerries waarin ze het gezicht van de stervende man voor zich ziet. 6 Dagen lang heeft ze geleefd op een klein stukje brood waarvan ze niet te veel durfde te eten omdat ze niet wist hoe lang de reis nog zou duren.
Jonge jongens
Ik vraag haar naar de jonge mannen. Want dat is een beeld dat we vaak in het nieuws zien; de rijen jonge mannen met sportschoenen en brutale koppen, soms zelfs met een mobieltje in hun hand. ‘Waarom zien we zoveel jonge mannen, en soms zelfs kinderen hier alleen naartoe komen? Ze verteld over de verschillende jonge mannen die ze heeft gesproken, en over één in het bijzonder. Deze jongen is 16 jaar en heeft een moeder en twee zussen achtergelaten in Syrië. Zijn vader is een aantal jaren geleden overleden en vanaf dat moment zorgde hij voor zijn moeder en zusjes. De situatie werd zo schrijnend en gevaarlijk voor hen waardoor zijn moeder uiteindelijk besloot dat hij naar Nederland moest proberen te gaan omdat ze zowel hem als zijn zussen een beter leven wilde geven.
‘Dit is overigens de hoofdreden van de (politieke)vluchteling om naar Europa te komen; ze willen een beter leven voor hun kinderen.’ Benadrukt de medewerkster. Ze verteld dat de jongen een mobieltje bij zich had en dat dit zijn enige ‘waardevolle’ bezitting is. Maar er zit geen werkende simkaart in en geld om een nieuwe te kopen heeft hij niet. Tijdens een gesprek dat ze met hem heeft vraagt hij haar of ze contact met zijn moeder op kan nemen zodat ze weet dat hij veilig en gezond is. Ze spreek met zijn moeder en deze verteld dat haar zoon hun enige hoop op een goed leven is. Als hem iets gebeurt dan beloofd de moeder haar dochters en zichzelf om het leven te brengen want dan heeft het leven voor haar simpelweg geen zin meer.
Geld
Ik voel de wanhoop in de stroom van verhalen die ik te horen krijg. Ik voel mij enigszins ongemakkelijk om zakelijke vragen te stellen maar ik wil toch duidelijkheid over het hoe en waarom. ‘Hoeveel moet de vluchteling gemiddeld betalen aan een mensensmokkelaar?’ ‘Minimaal 10.000 dollar,’ antwoord ze. ‘Jeetje, wat een geld! Maar hoe komen ze hieraan?’ ‘De meeste vrouwen hebben vaak nog goud van hun bruidsschat. Daarnaast worden huizen verkocht, maar ook grond. Vaak hebben de achterblijvers zelf niets meer en wordt al het geld gebruikt voor de hoop op een beter leven.’
Bos & prikkeldraad
Een ander tragisch verhaal gaat over een man die met een groep andere vluchtelingen te voet in Nederland zijn terecht gekomen onder leiding van mensensmokkelaars. Ze waren al twee dagen zonder slaap onderweg. Een oudere man geeft aan dat hij even 5 minuutjes wilde rusten omdat hij zo ontzettend moe is. De smokkelaar staat uiteindelijk vijf minuten rust toe. De man valt vervolgens in slaap en mag niet gewekt worden door de anderen. Ze laten hem achter in het bos. Tot op heden weet niemand waar hij is. Of de moeder die bij de grens van Hongarije met haar jongste kind tegen haar borst zich een weg worsteld door het prikkeldraad en vervolgens twee oudste kinderen nog aan de andere kant ziet staan. Ze schreeuwt dat ze ook moeten komen en terwijl ze dat doet krijgt ze stokslagen van een grensbewaker die schreeuwt dat ze door moet lopen. Uiteindelijk weten haar twee kinderen van 6 en 8 jaar zich bij haar te voegen en kunnen ze hun erbarmelijke tocht vervolgen. Of het meisje van 15 jaar dat hier alleen naartoe is gekomen en onderweg is beschoten door rebellen. Stuk voor stuk verschrikkelijke verhalen.
Radicale haat
We ronden ons gesprek af en nemen vervolgens afscheid. Op weg naar huis denk ik na over wat er zo even gezegd is. Hoe lossen we dit op? Ik denk dat onze woede en frustratie een heel menselijke en logisch reactie is. Want ook wij maken ons zorgen over onze kinderen. Daarnaast hebben we zorgen over onze veiligheid. We krijgen vaak te maken met onbekende culturen en gewoontes. Gewoontes waar we ons misschien niet in kunnen vinden. Hoe laten we dit in harmonie naast en met elkaar leven? En ondanks het feit dat het op sommige dagen na het lezen van bepaalde berichten in de media zeer verleidelijk is om weg te zakken in een radicale haat denk ik dat het vooral belangrijk is dat we met elkaar in gesprek blijven. Want het echte probleem zit in het systeem, in de regelgeving en in de politiek. Niet in de vluchtelingen. Daarom wil ik blijven proberen om de mens achter de vluchteling te zien. U ook?
Door Stefanie Kruizinga
Foto Archief Nieuws uit Berkelland